Batu Bozkürk
Türk Tabipleri Birliği Merkez Kurulu Lideri (TTB) Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı 20 Ekim 2022’de, “Medya Haber TV” isimli mecrada katıldığı yayında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin PKK’ya yönelik operasyonunda “kimyasal gaz” kullandığı tarafında kelamlar sarfetmişti. Bunun akabinde başta iktidar partilerinin gayesi olmuş, 27 Ekim’de tutuklanarak cezaevine gönderilmişti.
“Terör örgütü propagandası” suçlamasıyla İstanbul 24. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanan Fincancı hakkında 11 Ocak’taki üçüncü duruşmada karar çıktı. Fincancı, terör örgütü propagandası yaptığı gerekçesiyle 2 yıl 8 ay 15 gün mahpus cezası aldı. Anayasanın 53. unsurundaki kamusal haklarından yoksun bırakılması kararlaştırıldı. Ancak cezaevinde geçirdiği müddet göz önüne alınarak tahliyesine karar verildi.
Fincancı, cezaevi sürecinin akabinde birinci defa DW Türkçe‘nin sorularını yanıtladı.
DW Türkçe: Kendinizi nasıl hissediyorsunuz, karar şad etti mi?
Korur-Fincancı: Ben pek yeterli hissediyorum doğal ki. Fakat iki buçuk aydır hayatın süratli akışından uzak kaldığım için bocaladığımı söyleyebilirim. O kadar süratli bir hayata şimdi adapte olamadım.
Hapis cezası kararının mutlu etmesi ise mümkün değil. Son periyotta yargıda verilen kararlar hiçbirimizi şad etmiyor. Tam bilakis toplumdaki adaletsizlik hissini pekiştiriyor. Ortada olmayan bir kabahat için ceza biçilmesi, üstelik de 53. unsur üzerinden yurttaşlık haklarının, kamusal hakların tümüyle ortadan kaldırılması kabul edilebilir gibi değil.
TTB Başkanı Şebnem Korur Fincancı için düzenlenen bir gösteri
Tahliye olmayı bekliyor muydunuz?
Yaklaşım prestijiyle bu karar verilmeyecek üzere gözüküyordu. Savcının en üst sondan 7 buçuk yıl ceza talep etmesi… Mahkeme heyetinin tutumu… Mesela beni -ortada bir propaganda kabahati olmasa da- bu cürümden yargılıyorlardı lakin güya bir terör örgütü üyesiymişim üzere tedbirler alıyorlardı. Ben o yüzden dört yıl ve üzeri olur, tahliye kararı da vermezler diye düşünüyordum. Avukatlarımızın kimileri o denli olmayacağını, daha düşük olacağını söz etmişlerdi. Çok ciddiye almamıştım lakin ciddiye almam gerekiyormuş demek ki… Burada şunu söylemek gerekir. Toplumun güçlü bir dayanışması oldu. Yalnızca Türkiye değil memleketler arası toplumun da dayanışması çok güçlüydü. Muhtemelen onun da tesiriyle beni tahliye etme üzere bir gereksinim doğdu.
Hakkınızda Anayasanın 53. hususunu barındıran karar katılaşırsa TTB’deki misyonunuzu yürütemeyeceksiniz. Kararın bu nedenle süratli bir formda katılaşması kelam konusu olabilir mi?
Bu sorunuza şu örneği vermek isterim. 2016’da, Özgür Gündem davasından 10 gün hapishanede kalmıştım. Yargılamalar sonucunda beraat ettik, savcı ise itiraz etti ve belge İstinaf’a gitti. Yıllardır İstinaf’ta bekliyordu. 2020 yılında TTB’nin seçimleri olunca ve ben lider seçilince, İstinaf savcının bozma talebini kabul etti ve birinci derece mahkemesine gönderip yine yargılama başlattı. Münasebetiyle burada da ne vakit gereksinimleri olur, en elverişli vakit nedir, bilmiyoruz. Bu türel bir süreç olmadığı, siyaseten yürütülen bir süreç olduğu için İstinaf ne yapacak, Yargıtay nasıl karar verecek, öngörebilme imkanı yok. Gerekirse hem İstinaf hem Yargıtay, siyaseten bunları süratlice onayabilir.
İçeride 76 gününüz nasıl geçti?
Benim için, bir insan hakları savunucusu olarak oralarda olmak çok değerli. Biz insan hakları savunucuları olarak isterdik ki, hapishanelerle ilgili talep ettiğimizde müşahede yapabilelim. Orada kalanların sıkıntılarını öğrenelim. O meselelerini çözmek için de efor gösterelim. Beslenmeden sıhhate, antrenman yapma imkanlarına, insanların pak havadan yararlanabilme şartlarına, habere, bilgiye erişebilme olanaklarına… Bilhassa basının esir alınmış olduğu şartlarda, yalnızca yandaş diye tanımladığımız kanalların, muhalefetin sesini ortadan kaldıran yaklaşımın çok tesirli olduğunu gördüm ben içeride. Bilgiye, habere erişebilmek olanaksız. Son dönemde Basın İlan Kurumu pek çok yayın organını cezaevine sokulamaz hale getirdi. Bunlardan biri de benim tertipli olarak yazdığım gazetem Üniversal.
“Haber izleyenler için ben tehlikeli bir teröristim”
Fincancı’nın tutuklanması İstanbul’da kınandı
İçeride 8 kilo verdim. Çok yeterli oldu. Bir 10 kilo daha versem çok daha yeterli olacak, hafifledim yani hareketim rahatladı. Hareket kabliyetim arttı. Tertipli beslenmenin getirdiği bir şey aslında. Dışarıda iş güç peşindeyken sandviçlerle besleniyoruz. Devletim bana uygun baktı.
Dava konusu olan yayında, “Belli ki hudut sistemini direkt tutan toksik gazlardan, zehirli gazlardan, kimyasal gazlardan biri kullanılmış durumda” dediniz. Bu cümlelerinizle ilgili pişmanlığınız ya da düzeltmek istediğiniz bir şey var mı?
Niye pişmanlığım olsun? Ben tıbbi bir kıymetlendirme yapıyorum. Bir görüntü izledim, hatta meslektaşlarımla birlikte izledik. Nükleer Savaşın Önlenmesi için Milletlerarası Hekimler’den arkadaşlar da bölgeye gitmek için teşebbüste bulunmuşlar ancak gidememişler. Biz doktorlar ağır insan hakları ihlalleri üzerine çalışırken görüntülerden, fotoğraflardan ön kıymetlendirme süreci işletiriz. Burada da birtakım belirtiler var. Bu belirtilere baktığımızda teneffüs yoluyla alınmış bir etken düşündürüyor. Zira akciğer etkilenmesi var. Onu gözlüyorum ben. Bunun gaz formunda bir unsur olduğunu, bu gaz formunun toksik bir gaz olması gerektiğini söylüyorum, ziyanlı olduğu için. Onun üzerinden de diyorum ki, “Toksik bir gaz”… Anlamazlar diye sonra, “Zehirli bir gaz” diyorum. Kimyasal husus, gaz olarak bir kimyasal unsur var.
“Pişman olacak bir şey yok”
Ama ben o konuşmamda belirtileri değerlendirirken “Kimyasal silah” demiyorum. “Bunun bir kimyasal silah olup olmadığına bakılsın, kimyasal silah ise, yasaklanmış kimyasal silahlar kapsamında olup olmadığı için ileri inceleme yapılsın” diyorum. Söylediğim bu. Zira memleketler arası mukaveleler protokoller bize bu türlü yapılması gerektiğini söylüyor. Bunu yapabilmek için ileri incelemede de isimli tıpçıların bir kılavuzu var: Minnesota protokolü. Ona uygun bir otopsi süreci de işletilebilmeli ki tespit edilebiliyorsa bu gaz formu, tespit edilsin. Ben bunu söylüyorum, bunda pişman olacak bir şey yok.
Sizin yargılandığınız sıralarda TTB Merkez Kurulunun de vazifeden alınması için bir dava açıldı. Bunu nasıl değerlendirirsiniz?
Ardı arkasına başlatılan soruşturma ve benim gözaltı sürecimle tıpkı gün başlatılan TTB’ye yönelik dava, okların TTB’ye yöneldiğini düşündürüyor. Buradan benim konuşmamı bir hata kisvesine büründürüp kriminalize ederek TTB’ye saldırma yolunu açmış olduklarını düşünüyorlar. Neden? Zira meslek örgütleri tabiatı gereği siyasi otoriteyi denetleme sorumluluğu taşır. Bu kontrol siyasi otoritenin hiçbir vakit güzeline gitmez. TTB de bu tip taarruzlara çok maruz kalır. Yasasını değiştirmeye çalışırlar. Güçsüz düşürmeye çalışırlar. Bu vakte kadar başaramadılar lakin niyetlerinden de hiç vazgeçmediler. Bundan sonra başarabilirler mi? Ben sanmıyorum.