İtalya’da çok sağın kesin zaferiyle sonuçlanan genel seçimlerin yankıları sürmeye devam ediyor. Bu yeni durum, pek çok ülke üzere, İtalya ile kuvvetli ekonomik bağlantılara sahip olan Türkiye’yi de yakından ilgilendiriyor.
Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz Türkiye uzmanı İtalyan akademisyen Valeria Giannotta‘ya nazaran, seçim öncesi sert demeçleriyle gündeme gelen İtalya’nın müstakbel başbakanı Giorgia Meloni‘nin tenkitleri temel olarak “Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyeliğini” amaç alıyor, lakin ikili ilgiler siyasi gündemle sonlu değil.
“ÇIKARLARIMIZ ÖRTÜŞÜYOR”
Giannotta’ya nazaran, “İtalyan ulusal çıkarları pek çok noktada Türkiye ile örtüşüyor. Çünkü Türkiye’de 1500’den fazla İtalyan şirket faaliyet gösteriyor ve İtalya, Türkiye’nin en kıymetli ticaret ortaklarından biri olma özelliğini koruyor. Bu bağlamda, Meloni’nin lideri olduğu İtalya’nın Kardeşleri partisine en ağır dayanağın, ülke sanayisinin kalbi olan kuzeyden gelmiş olması göz arkası edilemez.”
Görüşlerine başvurduğumuz bir başka isim olan İtalyan AGI haber ajansı muhabiri Giuseppe Didonna‘ya nazaran ise koalisyon ortakları içinde hem Matteo Salvini (LEGA) hem de Giorgia Meloni, İslamofobik görüşleri paylaşıyor ve bu niyetlerini siyasi bir araç olarak kullanmaktan çekinmiyor. “Ortak çıkarlara sahibiz, birbirimize gereksinimimiz var, Türkiye’siz bir İtalya daha zayıftır” diyen Didonna’ya nazaran, “Sorunlar aşıldığı takdirde Türkiye, İtalya’nın değerini kaybettiği ve kendisinin güçlü olduğu Libya’da tahlile katkı sunabilir. İtalya da birebir formda Türkiye’ye Brüksel koridorlarında takviye olabilir.”
BERLUSCONİ ETKİSİ
Giannotta’ya nazaran, gözden kaçırılmaması gereken bir öbür konu ise sağ koalisyonun büyük ortaklarından birinin de Türkiye’ye karşı dostça bir tavır içinde olan Silvio Berlusconi‘nin Forza İtalya partisinin olması.
“Forza İtalya, İtalyan dış siyasetini şekillendirmede kaldıraç misyonu görecek” diyen Giannotta’ya nazaran, Türkiye-İtalya münasebetlerinde devamlılık bu sayede mümkün olabilir.
Valeria Giannotta
LİBYA VE “DÜZENSİZ GÖÇMEN” SORUNU
Öte yandan, Türkiye ve İtalya ortasında, Libya alanında ağır diplomatik mesai devam ediyor. Libya konusundaki kaygıların asıl olarak İtalya kıyılarını amaç alan sistemsiz göçmen akınlarıyla ilgili olduğunun altını çizen Giannotta’ya nazaran Meloni, “Libya kıyılarına deniz ablukası uygulanması, Afrika topraklarında kimlerin iltica hakkına sahip olduğunun tespit edilmesi ve son basamakta, mültecilerin 27 AB ülkesine adil dağıtımı” için bir Avrupa misyonu oluşturulması gerektiğini savunuyor. Türkiye’nin Libya’da kıymetli çıkarları olduğunun altını çizen Giannotta’ya nazaran Meloni, bu program dahilinde pragmatik davranabilir, “sürtüşmeden fazla yakınlaşmayı” tercih edebilir.
Didonna’ya nazaran, sağ ittifakın zaferinde, geçmişte sağlam bir göç siyaseti oluşturmada başarısız olan ve Afrika’dan gelen göç seliyle İtalya’yı baş başa bırakan AB’nin sorumluluğu büyük. “Yeni hükümet, sistemsiz göçmenler konusunda insan haklarına daha az bağlı kalacak” diyen Didonna’ya nazaran, “Yakın geçmişte içişleri bakanı olan ve katı göçmen aksisi tavrıyla bilinen yeni iktidar ortağı Salvini bu bağlamda, gelecekte neler olabileceğinin de garantisi niteliğinde.”
Giuseppe Didonna
AVRUPA BİRLİĞİ İLE İLİŞKİLER
Giorgia Meloni, pek çok kere Brüksel’deki güç merkezlerini maksat aldığı sert sözlerle gündeme geldi. Lakin 10 Ağustos’ta YouTube’ta yayınlanan bir demecinde açıkça “NATO yanlısı olduğunu ve Ukrayna’ya yönelik ‘acımasız saldırganlığa’ karşı olduğunu” tabir etti. 13 Eylül’de Washington Post’a verdiği bir röportajda, ise “Batı yanlısı kamptaki konumumuz çok açık” diyerek tartışmalara noktayı koydu.
Konuya ait kanılarını sorduğumuz Valeria Giannotta, Meloni’nin AB’ye yönelik kuşkucu tavrı karşısında, İtalya’nın, Kurtarma Fonu için AB’ye derinden bağlı olduğuna inanıyor. Giannotta’ya nazaran, “İttifakın bileşenlerinden birinin de Berlusconi’nin Avrupa yanlısı Forza İtalya partisi olması, AB ile ilgiler konusunda daha ölçülü bir gündemin izlenmesine yardımcı olacak. Kısa bir mühlet sonra misyonu teslim edecek olan Başbakan Draghi ise siyasete istikamet vermek üzere perde gerisinde kalacak.”
“ITALEXIT, İHTİMAL DAHİLİNDE DEĞİL…”
Görüşlerine başvurduğumuz İtalyan gazeteci Didonna da yeni hükümetin AB’ye yönelik yaklaşımında misal görüşlere sahip. Didonna’ya nazaran, “İtalya’nın Avrupa Birliği’nden ayrılması [ITALEXIT] ihtimal dahilinde bile değil.”
Didonna’ya nazaran “Meloni, seçim sürecinde nüfusun bir kısmının dayanağını alabilmek ismine popülist ve demagojik telaffuzlarla AB’yi eleştirdi. Brüksel de doğal olarak seçim sonuçlarından pek mutlu değil. Lakin buna karşın, İtalya’nın NATO-AB çizgisinden uzaklaşması orta vadede pek mümkün değil.”