Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Farabi Hastanesi Kan Bankası Sorumlusu Prof. Dr. Mustafa Yılmaz, istekli kan bağışçılarının artması gerektiğini bildirdi.
Yılmaz, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye’deki en değerli sıhhat problemlerinden birinin, gereksinim halinde kan ve kan eserlerinin bulunamayışı ve istekli kan bağışındaki yetersizlik olduğunu belirtti.
Tıp alanında birçok gelişme yaşandığını vurgulayan Yılmaz, buna karşın tek kaynağı insan olan kanın yerini alabilecek rastgele bir hususun tam olarak bulunamadığını söz etti.
Yılmaz, toplumların demografik, kültürel, sosyolojik ve ekonomik açıdan farklılıklarının kan bağışında tesirli olduğunun altını çizerek, “Gelişmiş ülkelerde istekli kan bağış oranı, ülke nüfusunun yüzde 5’ine kadar ulaşırken bu sayı ülkemizde 2018 bilgilerine nazaran 1 milyon 976 bin 782 kan bağışçısı ile yaklaşık yüzde 2,3’tür.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’de, Ulusal İnançlı Kan Temini Programı’nın başladığı 2005’te 1 milyon 600 bin ünite kanın 342 bin 146’sının Türk Kızılayınca toplandığına işaret eden Yılmaz, 2018’de ise 3 milyon 5 bin 641 ünite olarak gerçekleşen ülke kan muhtaçlığının yüzde 86’sı olan 2 milyon 571 bin 482 ünite kanın tekrar Kızılay tarafından karşılandığını aktardı.
Yılmaz, artan bağış sayılarıyla paralel olarak tertipli kan bağışçılarının da kıymetli oranda arttığını, 2018’deki bağışların yüzde 57’sinin nizamlı kan bağışçılarından sağlandığına dikkati çekti.
Yeni donör kazanım programları geliştirilmesi gerektiğini vurgulayan Yılmaz, şunları kaydetti:
“Dünyada olduğu üzere, ülkemizde de kan eseri gereksinim mümkünlüğü yüksek yaşlı nüfusun giderek artması, buna rağmen donör olma mümkünlüğü olan genç nüfusun giderek azalması nedeniyle mevcut programlarla günümüzde dahi gereksinim karşılanamamakta ve mevcut kurallar sorunun giderek büyüyebileceğini göstermektedir. Bazen hastanemizde bile hastalarımıza kan bulma noktasında külfet yaşanabilmektedir. Kızılay’ın kan temininde külfet yaşaması, bizim üzere 3. basamak hastaneleri ıstıraba sokabilmektedir.”
Yılmaz, gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında, Türkiye’de bayanların donör olma eğilimlerinin düşük kalmasının kan muhtaçlığını karşılama sürecinde bir öbür kısıtlılık olduğunun altını çizerek, “Gelişmiş ülkelerde bayanların, tüm donörler içerisindeki oranı yüzde 40-50 civarlarında iken bizde bu oran yüzde 17,5 civarındadır. Bu datadan de anlaşıldığı üzere tüm topluma yönelik donör kazanım programları hazırlanmasının yanı sıra kan bedelleri uygun olan bayanların donör olma eğilimlerinin artırılmasına özel değer verilmesi gerekmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.